Matthew 12

Jesus nu Sabbath tom ko Kari Biya

(Mark 2:23-28; Luke 6:1-5)

1Se udagi te, Sabbath tom te, Jesus aolak iluwam ale inang wheat ko ningam ningi lage la namakaso. Se ko olekem alo na ko kueman ale wheat ko nunguning sang giman nuguting te iri pararingikasan ale nokasan. 2Se Pharisee kari kilek umu aringiman ale Jesus manorman, “Arikko! Nika olekem Sabbath tom te kilek sumu betesan mu nuna law den kiasan nunguningkiri!”

3Se nu nunga den koma balam, “David ko sikisaki arungu na mena se na ko kueman ale kilek beteman bare nina ko duap me kauman ikiman e? 4Tom mu te nu Kaem ko kawam sel ningi kasu naguram, ale priest maonam se bread Kaem tuman se aniram mu tam tuam. Se tam ale ko sikisaki arungu no gilingiman. Se na umutang mu nuna namonko mena, mu priest alo nongota namonko, bare nuna no gilingiman.
Mat 12:3-4 David kilek beteram ko dugu duap: 1 Samuel 21:1-6; Lev 24:5-9.
5Se den bo tala Law Den te aniso, mu nina me kauman ale ikiman agila? Mu priest alo temple ningi ura tasan wore nunga balso. Mu nuna Sabbath tom singir la ura betesan ale te Sabbath ko munan kiasan tala, bare nuna nungumik den mena.

6“Ani ninga manorsam, bo imi te bagoso mu nu temple kiaram. 7Kaem ko batoga te iwita balso:

‘Ani bulmakau-sipsip nunga mora ale te tama betera ko munan mu ani mesam.
Bare ninimi ko kuera ale saonga ko munan mu asele ani ko kuesam.’
Mat 12:7 Hosea 6:6.

Se nina den mu ko nunguning ikiman ale mu, nina kari nungumik den mena imitang ining me nungarsan ale. Bare nina den mu ko nunguning me ikiman ale ining nungarsan.
8Kari ko Kuriang nu Sabbath tom ko Kari Biya.”

Sabbath kam te Jesus kari bo kuting kueram mu nungam

(Mark 3:1-6; Luke 6:6-11)

9Jesus kuwim umu beteram ale nama nunga synagogue ningi kasu naguram. 10Se kari bo kuting bo kuera gugum mu karogo ningi bagaram. Se Pharisee kari sang Jesus den ningi betemonko ilak kaeyakasan ale iwita nu isarman, “Anananga munan den awuk balam, ana kari bo Sabbath tom ningi nungurnakko agi mena?”

11Se Jesus nunga maonam, “Se ninga ningi bo ko sipsip Sabbath tom te mutim ningi dagulok, mu nina me iluwal patowaral i? Mena. Mu nina patowaralko. 12Bare kariimet mu sipsip am nunga kiaman nunguningkiri! Buta se ana Sabbath tom te munan ningo betenakko mu munan diram tala.”

13Asele nu kari mu maonam, “Kiting dingumurko,” mam. Se kari mu ko kuting dingumuram se nungeram, ale ko kuting komasang wore iwita aratam. 14Bare Pharisee alo am arataman namaman ale aguwaya Jesus momon se kuerukko wore ko den munakakasan.

Jesus mu nu Kaem ko Ura Kari nunguning Isaiah nu ko balam

15Jesus Pharisee nunga ikia mu ko ikiam ale sor mu beteram. Kariimet suen biya nu kowom karokasan. Se nu saki kuera karogo mu suen la nunga nungurukaso, 16ale iwita nunga manarukaso, “Nina aninga dugu duap saki alo me nunga maonalko.” 17Nu uwuta makaso mu prophet Isaiah nu kumik ko den balam wore ko nunguning te aratukko. Isaiah Kaem kuring tam ale iwita balam:

18“Imi mu aninga Ura Kari balu beterem.
Ani noko angamang yawarakala, se aking ninguru ko kuesam.
Ani aga Agarang Bur nu tuekko,
se nu ali lilim ko kariimet aninga munan diram te kariimet nunga giekko mu ko den nunga manukko.
19Nu den alis ago me baluk, ale kuring biyala me airukko;
se ko kuring lage biya te kapuruk se me ikimonko.
20Nu kasimom yerawuruk agi mu tairuk me kuluku sapurukko.
Ale tama katirta buluwuluk mawuruk agi mu me iruwu sapurukko.
Nu ura bitawuruk nama munan diram nunguning ali imi lilim te terong ma sapurukko.
21Se ali lilim ko kariimet noko ko nongomang ningi nunguning aruk se
nu nunga sangaru taukko mu ko kimi tui se bagomonko.”
Mat 12:18-21 Isaiah 42:1-4.

Pharisee alo balukasan, Jesus Beelzebul ko sokel te ura beteso makasan

(Mark 3:20-30; Luke 11:14-23; Luke 12:10)

22Tom mu te kari sang kari bo bur memek kumik ningi anira se motam mena se kuring sisira wore ilak Jesus kote taiman. Se Jesus kari mu nungam se munakakaso ale sor arikaso. 23Se kariimet kilek mu aringiman ale ninguru tengeman ale balman, “Kari imi borta David ko Kuriang agila pa!” ma balman.

24Bare Pharisee kari alo den mu ikiman ale balman, “Kari imitang bur memek nunga supuling Beelzebul wore ko sokel te la bur memek nunga karoso pa!” maman.

25Bare Jesus nunga ikia mu arigam ale iwita nunga maonam, “Ali sor bo ko kariimet papak mamon motam ilagala nunumi ago kagermon, mu ali sor umutang sail ago me bagurukko, mu dagulokko. Se wonong sor bo agi, kawam suwanta nunumi ago kagermon, mu nuna betela sail ago me bagomonko. 26Mu turantala, Satan ko ura kari nongorak kageruruk nunga karuk, mu noko kingdom sokel ago aniruk i? Mena.

27“Nina balsan, ani Beelzebul sail aisiso se te bur memek nunga karosam masan. Se nenenga den mu nunguning agi mu, awiri ninga saki alo sail nungarso se bur memek te nunga karosan a? Beelzebul tala e? Bare nina buta balal mu nuna ining ningarmonko! 28Bare ani mu Kaem ko Korang Bur sokel aisiso se te bur memek nunga karosam. Se mu te nina am iwita ikialko, Kaem ko kingdom te anirukko nenenga ningi sokel ago la ura iluwoso.

29“Mu iwita: kari bo kari sokel ago mu ko kawam te kasu nagurok melmasak giokko, mu nu girok kari sokel ago mu mayang te talipa bitiruk umutang asele nu noko kawam te mel suen la giokko.
Mat 12:28-29 Jesus Satan ko sokel menawurokko tairam: Acts 10:38; 1 John 3:8. Satan mu kari sokel ago iwita. Bare Jesus mu kari sokel ago nunguningkiri. Nu Satan talipa beteram iwita, ale bur memek nunga karokaso.


30“Kari ani agowom me karoso, mu nu aninga kager kari nunga bo. Se kari ani agarak sipsip me nunga bolala awuso, mu nu sipsip nunga parasuwuso.

31“Buta se ani ninga manorsam, kariimet anapeya ikup betesan ale anapeya den memek balsan, mu Kaem nononga memek mu am siwu warukko. Bare kari bo Korang Bur balu maguwurok, mu Kaem noko memek mu me ta siwu warukko. 32Kari bo Kari ko Kuriang balu maguwurok agi mu, noko ikup mu Kaem siwurokko. Bare kari awiriya Korang Bur mu ko ura biriruwurok, me ko gomang ningi nunguning aruk, mu Kaem noko memek mu me ta siwu warukko, aitak se tom udagi mu am betelatala.”
Mat 12:31-32 Jesus Korang Bur ko sokel te ura tokaso, bare nuna balukasan, nu Beelzebul ko sokel te ura tokaso, umutang mu Korang Bur balu maguwura ko den.


Jesus Pharisee alo ining nungaram

(Luke 6:43-45)

33Jesus Pharisee alo nunga maonam, “Tam yawara mu ko nunguning yawara. Se aking tam memek mu ko nunguning memek. Se tam memek agi ningo mu ko nunguning te la arigisan ko ikisan. 34Nina mu kari memek, ma urer turan! Se nina den ningo bo awuk ta balalko? Mena. Mu awuk, kari ko ikia aguwaya gomang tuagu ningi biyala aniso mu nu kuring te aratoso. 35Kariimet ningo mu nuna ikia ningo suen biya nongomang tuagu ningi aniso, se kilek yawara te betesan. Se aking kariimet memek mu nuna ikia memek suen biya nongomang tuagu ningi aniso, se kilek memek te betesan. 36Ani ninga manorsam, kari awiriya den bo ta am ngual balso, mu tutera ko tom te mu Kaem ko isokko. 37Nu nenenga den suen la balman mu te nina suwan suwan ninga tuteruk, ale nina kari ningo agi memek mu balukko.”

Kari sang Jesus kilek bo bitiruk se aringimonko isarman

(Mark 8:12; Luke 11:29-32)

38Se tom mu te Law Den ko kausa kari sang, se Pharisee kari sang ago Jesus manorman, “Kari biya, ni kilek biya bo bitar se ana aringinakko!”

39Bare Jesus nunga den koma iwita balam, “Nina tom imi ko kariimet, nina kariimet memek, nengemang ningi nunguning mena, se kilek biya bo arigalko isa lagasan! Bare ani bo me bitirik se arigalko. Nina kilek Jonah kumik te aratam mu te la ikialko. 40Jonah worem ilagala suwan se turom ilagala suwan wal biya bo ko tuagu ningi aniram iwitatala, Kari ko Kuriang mu worem ilagala suwan se turom ilagala suwan ali ningi bagurukko.

41“Tutera kam te Nineveh kariimet barasomon ale nina tom imi ko kariimet den te ninga atumumonkowo! Mu awuk, nuna Jonah ko den apuram mu te giris palagaman. Bare Kari bo aitak imi te bagoso mu nu Jonah kiaram, bare nina mu me giris palagasan. 42Aking tutera kam te ali sor Sheba ko imet supuling nu barasuk ale den te ninga atumokkowo! Mu awuk, nu ali dun sang awar biya koma south mu te baga, bare nu Solomon ko ikia ningo baluk se ikiokko tairam. Bare Kari bo aitak imi te bagoso mu nu Solomon kiaram, bare nina ko den ikialko mesan.”

Bur memek peleso ale taiso ko den

(Luke 11:24-26)

43Jesus balam, “Bur memek kari bo kumik ningi baga bitiruk, mu nu sor garagarayam mu te namuruk ale geraguk, kuwim bo te noman sapurukko ko loagurukko. Bare nu me arigok ale 44nu baluk, ‘Ani pelerik nama aga agiwim mungkala te bagerem mu te aking bagirikko,’ iwita balukko. Ale nu aking peleruk tairuk se kuwim yam ipi ungi nunguru beteman se aniso mu arigok, 45mu nu peleruk ale bur memek 7 tala, nu kilek memek betera te kiaman, mu nunga giok se nuna ilak taimon ale kuwim suwanta mu ningi ilak bagomonko. Se kari imi ulengkala memek bagakaso, bare aitak mu memek ko memek nunguningkiri bagurukko. Munan uwutata tom imi ko kariimet nungumik te aratukko. Mu awuk, nuna kariimet memek, den me karo tua.”
Mat 12:43-45 Jesus (kariimet ningi) bur memek nunga karokaso, sor nunga burangara iwita. Bare kariimet me giris palagomon mu eng memek biya bagomonko.


Jesus ko nuam se ko uria mitak

(Mark 3:31-35; Luke 8:19-21)

46Jesus kariimet den nungaruwaram la, ko nuam se ko uria mitak taiman matangi sanami se ilak munakomonko bagakasan. 47Se kari bo Jesus maonam, “Ikiko,” mam, “ka niam se ka uria mitak taiman ale matangi ZZZ nikerak munakomonko sanami se anisan.”

48Bare Jesus kari mu ko den koma iwita balam, “Awiri aninga ayam a?” mam. “Se arika aninga uria mitak alo ya?” mam. 49Ale nu ko olekem alo nunga atumukira se iwita balam, “Aninga ayam, aninga uria mitak alo anisan wore nungarkalko,” mam. “Kariimet aninga Ait duruk wonong te bagoso mu ko kuring karo tusan, umutang aninga uria mitak, aninga agoras ari, aninga ayam alo,” ma balam.

50

Copyright information for WSK